Χρονολογείται πριν από 10.000 χρόνια. Ακόμα και σήμερα η σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία δεν μπορούν να αναπαράγουν την μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του. Θεωρείται ένα μυστήριο. To Στόουνχεντζ, βρίσκεται περίπου 120 χλμ. νοτιοδυτικά από το Λονδίνο, είναι ένα από τα μεγαλύτερα τουριστικά αξιοθέατα της Βρετανίας με 750.000 επισκέπτες κάθε χρόνο. Πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε σε τρεις φάσεις, ανάμεσα στο 2500 και στο 2000 π.Χ. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι το Στόουνχεντζ χτίστηκε από έναν εξωγήινο πολιτισμό, κάποιοι άλλοι από τους αρχαίους Αιγύπτιους, ενώ οι περισσότεροι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως χρησίμευε ως αστρονομικό παρατηρητήριο, ως ναός των δρυίδων ή ως ένα μέρος με μεταφυσικές ιδιότητες όπου θεραπεύονταν οι ασθενείς – ή όλα αυτά μαζί.
Το όνομα Στόουνχεντζ (Stonehenge) προέρχεται από τις αρχαίες αγγλικές λέξεις Stanhen gist, που σημαίνουν «κρεμαστοί λίθοι» και έδωσαν το όνομά τους σε μια ολόκληρη κατηγορία μνημείων γνωστών ως henge(s), δηλαδή κυκλικές ή οβάλ σχήματος περιοχές με διακριτά χαρακτηριστικά τους το κυκλικό ανάχωμα και την τάφρο που το περιβάλλει.
Τα μόνα σίγουρα στοιχεία για το Στόουνχετζ, την ανέγερσή του και τη χρήση του είναι ότι:
* Σύμφωνα με πετρογραφική ανάλυση των ογκόλιθων, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αυτοί οι μονόλιθοι λαξεύτηκαν και μεταφέρθηκαν από λατομεία της Ουαλίας και της νοτιοδυτικής Αγγλίας.
* Σύμφωνα με τη χρήση αστρονομικών διαγραμμάτων, οι αρχαιολόγοι υπολόγισαν ότι το μνημείο παρέμεινε σε χρήση για 1.500 χρόνια περίπου ως λατρευτικός χώρος και ως αστρονομικό παρατηρητήριο.
* Με τη χρήση ραδιενεργών μετρήσεων οι αρχαιολόγοι υπολογίζουν ότι ανεγέρθη μεταξύ του 3000 π.χ. και του 2000 π.χ.
Υπάρχουν πολλοί θρύλοι για το Στόουνχέντζ, ένας απ’ αυτούς κάνει λόγο για το ότι οι πέτρες είναι διέξοδοι από το μέρος απ’ όπου προήλθαμε, δηλαδή από τα αστέρια και ότι κάθε 5000 χρόνια κάποιος προσπαθεί να ανοίξει μία από αυτές τις εισόδους, πράγμα το οποίο φέρνει καταστροφικά και φριχτά αποτελέσματα.
Ο πιο διαδεδομένος όμως μύθος είναι αυτός του βασιλιά Αρθούρου. Σύμφωνα με την ιστορία αυτή ο βασιλιάς των βρετανών Αυρήλιος Αμβρόσιος θέλησε να χτίσει ένα μνημείο προς τιμή 300 περίπου άγγλων ευγενών που σφαγιάστηκαν τον 5ο αιώνα από τον προδότη αρχηγό των Σαξόνων Χένγκεστ.
Άλλοι μύθοι συσχετίζουν το Στόουνχεντζ με του Δρυίδες. Οι Δρυίδες πράγματι είχαν σχέσεις με το μνημείο αυτό, καθώς το είχαν ως τόπο λατρείας.
Κάθε χρόνο στο ξημέρωμα του θερινού ηλιοστασίου χιλιάδες άνθρωποι μαζεύονται στο Στόουνχεντζ, για να απολαύσουν το ξημέρωμα αυτής της ξεχωριστής μέρας και τη μετάβαση στο καλοκαίρι.
Σήμερα αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες, το Στόουνχεντζ και ο περιβάλλων χώρος του προστέθηκαν στον κατάλογο της UNESCO για την Παγκόσμια Πολιτισμική Κληρονομιά το 1986.
