Ονομάζεται καρπός της θάλασσας, η μεταξένια υφή του το κάνει κατάλληλο για την περιποίηση ακόμα και της επιδερμίδας του μωρού. Υπερέχει σε σύγκριση με το πλαστικό σφουγγάρι, γιατί είναι οικολογικό, φυσικό, υποαλλεργικό, μη τοξικό προϊόν.

Με λίγη προσοχή στη συντήρησή του το φυσικό σφουγγάρι μπορεί να μετατρέψει την προσωπική καθαριότητα σε βελούδινη υγιεινή απόλαυση.

Δες τι πρέπει να γνωρίζεις για να διαλέξεις το καλύτερο:

  • Το φυσικό σφουγγάρι πλεονεκτεί έναντι του συνθετικού γιατί, εκτός από φυσικό, ανθεκτικό στην τριβή και πολύ μαλακό (μη γδέρνοντας την επιδερμίδα), είναι και εξαιρετικά υδρόφιλο. Το περίπλοκο σύστημα οπών και καναλιών το οποίο διαθέτει του επιτρέπει να απορροφά νερό πολλαπλάσιο του όγκου του, χωρίς να το αποβάλλει. Διαθέτει σύστημα αυτοκαθαρισμού, δε λεκιάζει και δε διατηρεί μυρωδιές.
  • Τα καλύτερα σφουγγάρια – με διαφορά – είναι αυτά του Αιγαίου και γενικότερα της Μεσογείου λόγω των ειδικών θαλάσσιων συνθηκών και της μεγαλύτερης ποσότητας αλατιού που δίνει ανθεκτικά σφουγγάρια ανώτερης ποιότητας.  Δυνατά σφουγγάρια δίνει επίσης ο κόλπος του Μεξικού.
  • Ανάλογα με την ποιότητα και τη συντήρησή του το καλό ελληνικό σφουγγάρι μπορεί να διατηρηθεί 2-10 χρόνια. Για να το φροντίσεις, δεν έχεις παρά να το ξεπλένεις πολύ καλά μετά τη χρήση, ώστε να φεύγει κάθε ίχνος σαπουνιού, να το στραγγίζεις και να το αφήνεις να στεγνώσει επάνω σε στεγνή, αεριζόμενη επιφάνεια. Το δεύτερης ποιότητας εισαγόμενο διαλύεται συνήθως σε 1-2 μήνες (στη χειρότερη περίπτωση σε 1-2 εβδομάδες, ανάλογα με τη χρήση).
  • Από τη φύση του το θαλάσσιο σφουγγάρι περιέχει ένζυμα που εξουδετερώνουν κάθε βλαβερό μικροοργανισμό. Ωστόσο και σ΄ αυτό μπορούν να αναπτυχθούν βακτήρια, αν δεν φροντιστεί σωστά: Για παράδειγμα, αν παραμένει πεταμένο στη μπανιέρα γεμάτο σαπούνι και τρίχες.  Επίσης αν έχει υποστεί πρόσμιξη με άλλα υλικά, όπως κόλλες (συμβαίνει σε φτηνά εισαγόμενα σφουγγάρια).
  • Τα σκουρόχρωμα καφέ είναι μεγαλύτερης αντοχής, γιατί έχουν υποστεί τη μικρότερη επεξεργασία. Τα ανοιχτόχρωμα κίτρινα είναι πιο ευπαρουσίαστα και πιο απαλά, αλλά αντέχουν λιγότερο. Ειδικότερα για τα μωρά, προτείνονται τα ανοιχτόχρωμα.
  • Όλα τα καλά  σφουγγάρια, όταν βραχούν πολύ, πρέπει να έχουν μαλακή υφή βαμβακιού και όταν στύβονται να είναι πολύ ελαστικά (να σουστάρουν). Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και για καλλυντική – ενυδατική χρήση στο πρόσωπο, με ανάλογη φροντίδα και προσοχή.
  • Το κριτήριο για την αγορά ενός πραγματικά ποιοτικού φυσικού σφουγγαριού, για όσους δεν ξέρουν να το αναγνωρίσουν οπτικά, είναι η τιμή του. Συνήθως  ξεκινάει από τα 10 ευρώ και ανεβαίνει ανάλογα με το μέγεθος και την ποιότητα. Χρειάζεται όμως προσοχή στην επιλογή, γιατί – όπως καταγγέλλουν οι Καλύμνιοι έμποροι –  υπάρχουν εισαγόμενα σφουγγάρια που κυκλοφορούν στο εμπόριο βαφτισμένα ελληνικά.
  • Το σωστό μέγεθος είναι εκείνο που χωράει καλά μέσα στην παλάμη.

Το χρησιμοποιούσε και ο Ήφαιστος

Το σφουγγάρι είναι πρωτόγονο ζώο, ανήκει στην κατηγορία των ποροφόρων και ζει στον βυθό της θάλασσας. Το υλικό που χρησιμοποιούμε δεν είναι παρά ο σκελετός του και από τα 5.000 γνωστά είδη του επιλέγουμε μόνο 12 ποικιλίες.

Το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Κάλυμνο, όπου πολλοί δύτες θυσίασαν την υγεία τους ή ακόμα και τη ζωή τους για να το φέρουν στην επιφάνεια. Όταν ανασύρεται προσεκτικά από τον βυθό, η ρίζα του αναγεννιέται και συνεχίζει να αναπτύσσεται και να εξαπλώνεται.

Αρχαίοι Έλληνες, Ρωμαίοι και Βυζαντινοί το χρησιμοποιούσαν για την προσωπική τους υγιεινή (στην Ιλιάδα ο Ήφαιστος πλένεται με σφουγγάρι), την καθαριότητα του χώρου, τη γραφή, τη ζωγραφική, την ιατρική και τη φαρμακευτική.

Σημ.: Η οικολογική καταστροφή του Τσέρνομπιλ επηρέασε σημαντικά τον πληθυσμό των σφουγγαριών στο Αιγαίο αφήνοντας ορατά τα σημάδια της μέχρι και σήμερα.

Η επεξεργασία του σφουγγαριού αρχίζει αμέσως μετά την εξαγωγή του από τη θάλασσα, διότι το ζώο πεθαίνει πολύ γρήγορα και η αποσύνθεση που ακολουθεί με αποτέλεσμα την καταστροφή του σφουγγαριού.

Με ποδοπάτημα και πλύσιμο με θαλασσινό νερό αφαιρείται το σώμα του ζώου. Αφαιρούνται ξένα σώματα, όπως άμμος, πέτρες, διάφορα μικρόζωα, καρκινοειδή και οστρακοειδή που συμβιώνουν πάνω του.

Ύστερα αφήνονται στον ήλιο να πεθάνουν και επαναλαμβάνεται η ίδια διαδικασία. Περασμένα σε αρμαθιές ρίχνονται στη θάλασσα τη νύχτα όπου με τα κύματα ξεπλένονται από τα υπολείμματα της μεμβράνης. Στη συνέχεια, ανασύρονται από τη θάλασσα, στύβονται και απλώνονται στον ήλιο για να στεγνώσουν.

Μετά πακετάρονται σε σακιά και αποθηκεύονται στο σκάφος. Είναι απαραίτητο να ξαναβρεχτούν  και να στεγνώσουν γιατί με την υγρασία μπορεί να πάρουν το χρώμα της σκουριάς. Αυτό τα καθιστά κατώτερης ποιότητας μέχρι και εντελώς άχρηστα.

goldenmag, sponge.gr